W dniu 3 lipca w Dzienniku Ustaw zostały opublikowane nowe rozporządzenia Ministra Finansów zmieniające dotychczas obowiązujące przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych w zakresie sposobu szacowania cen w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Rozporządzenie weszło w życie 18 lipca 2013 r.

Poniżej omówiono kluczowe zmiany w zakresie cen transferowych oraz wskazano skutki wprowadzenia zmian. Rozporządzenie przynosi, wbrew pozorom, poważne zmiany, które należy mieć na względzie, zarówno przy planowaniu transakcji, jak i jej dokumentowaniu.

Ostateczne zmiany obejmują:

• dokumentowanie usług o niskiej wartości dodanej,
• zakres kosztów udziałowca (akcjonariusza),
• określenie zasad prowadzenia analizy porównawczej oraz zniesienie preferencji w zakresie wyboru metody ustalania ceny transferowej,
• restrukturyzację działalności gospodarczej.

Usługi o niskiej wartości dodanej

W rozporządzeniu zdefiniowano pojęcie usługi o niskiej wartości dodanej - usługi standardowej i rutynowej, wspomagającej główną działalność usługobiorcy jednocześnie nie generującej istotnej wartości dodanej. Są to np. usługi administracyjne, informatyczne, księgowe, prawne, zarządzania zasobami ludzkimi, itp. W załączniku do rozporządzenia znajduje się katalog usług o niskiej wartości dodanej. Podatnicy są zobowiązani do przygotowania opisu takiej transakcji zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w rozporządzeniu. W przypadku przedłożenia przez podmiot powiązany opisu transakcji dotyczących takich usług, organy podatkowe będą dokonywać analizy warunków takiej transakcji na podstawie właśnie przedstawionego w dokumentacji opisu.

Skutki wprowadzenia zmian:

• Zdefiniowanie usług o niskiej wartości dodanej, co do których kontrola powinna odbywać się na podstawie opisu przedstawionego przez podatnika miało na celu uproszczenie procedury. Jednak wymagania dotyczące opisu są dość rygorystyczne i sztywne, a tym samym niosą za sobą ryzyko, iż opis ten stanowić będzie dodatkowe obciążenie dla podatnika, a w kontekście istniejących wymogów dokumentacyjnych wynikających z UPDOP i UPDOF może doprowadzić do powstanie podwójnego obowiązku dokumentowania tychże usług.
• Zamieszczony w załączniku do rozporządzenia zestaw usług o niskiej wartości dodanej ma dość rozbudowany i ogólny charakter, co może skutkować wieloma sporami z organami podatkowymi, szczególnie w zakresie interpretacyjnym.

Koszty udziałowca (akcjonariusza)

W rozporządzeniu zdefiniowano pojęcie kosztów udziałowca (akcjonariusza). Są to wydatki ponoszone przez udziałowca/akcjonariusza związane z jego działalnością, (jako podmiotu posiadającego udziały/akcje w spółce powiązanej), które przynoszą korzyści wyłącznie temuż udziałowcowi (akcjonariuszowi). Przykładowe katalogi takich kosztów został umieszczone w załącznikach do rozporządzenia.

Skutki wprowadzenia zmian:

• Ustawodawca wskazał katalog kosztów jakie mogą być uznane za koszty udziałowca/ akcjonariusza, jednak koszty te, według obowiązujących regulacji, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów,
• Wskazane koszty udziałowca/akcjonariusza z uwagi na swój rozbudowany i ogólny charakter mogą rodzić problemy natury interpretacyjnej i spory z organami podatkowymi;

Analiza porównywalności i zniesienie nadrzędności metody porównywalnej ceny niekontrolowanej

Analizę porównywalności zdefiniowano jako badanie zgodności warunków ustalonych lub narzuconych pomiędzy podmiotami powiązanymi, z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. W rozporządzeniu określono zarówno elementy jak i etapy, które należy uwzględnić podczas takiej analizy. Obowiązujące do tej pory regulacje wskazujące metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej jako nadrzędną, zostały zniesione.

Skutki wprowadzenia zmian:

• Wskazanie elementów i etapów analizy porównywalności jest wytyczną dla podatników jakiego rodzaju dane powinno się przedstawić na wypadek kontroli, chcąc zabezpieczyć transakcje i jej warunki przed ewentualnym jej zakwestionowaniem.
• Zniesienie nadrzędności metody porównywalnej ceny niekontrolowanej pozwala na dobór metody szacowania ceny najlepiej dostosowanej do specyfiki danej transakcji i stanu faktycznego.

Postanowienia dotyczące restrukturyzacji działalności

Restrukturyzacja zgodnie z treścią rozporządzenia jest rozumiana jako przeniesienie istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk między podmiotami powiązanymi. Organy podatkowe uzyskały prawo do badania czy proces został przeprowadzony na warunkach rynkowych, uwzględniając zarówno gospodarcze przyczyny dokonania restrukturyzacji oraz korzyści oczekiwane z jej przeprowadzenia, jak również opcje dostępne dla podmiotów powiązanych w momencie przeprowadzania takiego procesu.

Skutki wprowadzenia zmian:

• Organy podatkowe uzyskały narzędzie służące ocenie celowości i potrzeb przeprowadzanej restrukturyzacji, oczekiwanych korzyści z procesu oraz sprawdzeniu poprawności przyznania wynagrodzenia. Restrukturyzacja działalności przedsiębiorstw powiązanych skutkuje zmianą sposobu funkcjonowania spółek, a tym samym może wpłynąć na obniżenie dochodu podatkowego. W najbliższym czasie należy spodziewać się zainteresowania organów podatkowych tym obszarem działania szczególnie w grupach kapitałowych.